Dunyoda har 10 daqiqada bir ayol yaqini qo’lida zo’ravonlik qurboniga aylanadi – BMT

Ayollar va qizlarga nisbatan zo'ravonlik global muammo bo'lib qolmoqda va har kuni 140 ayol o'lmoqda. 2023 yilda 85 ming kishi qotillik qurboni bo'lgan, ularning 60 foizi yaqin sheriklar tomonidan sodir etilgan. Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh kotibi buni "epidemiya" deb atadi va qonunchilikni takomillashtirish va nol bag'rikenglik madaniyati zarurligini ta'kidladi.

Ayollar va qizlarga nisbatan zo’ravonlik butun dunyo bo’ylab inson huquqlarining eng jiddiy muammolaridan biri bo’lib qolmoqda.

· BMT ma’lumotlariga ko’ra, ayollarning deyarli uchdan bir qismi yaqin sheriklar yoki begonalar tomonidan jismoniy va/yoki jinsiy zo’ravonlikka duchor bo’ladi. Har kuni 140 nafar ayol va qiz intim zo’ravonlik tufayli halok bo’ladi, bu har 10 daqiqada bitta qurbon.

· 2023-yilda 85 ming ayol va qiz qasddan odam o‘ldirish qurboni bo‘lgan, ularning 60 foizi yaqin sheriklari yoki oila a’zolari tomonidan o‘ldirilgan.

· 25-noyabrdan 10-dekabrgacha “16 kunlik faollik” aksiyasi ayollarga nisbatan zo‘ravonlikka qaratilgan. BMT Bosh kotibi Antoniu Guterrish muammoni “zo‘ravonlik epidemiyasi” va “insoniyat uchun sharmandalik” deb ta’rifladi.

· Birlashgan Millatlar Tashkilotining Ayollar bo’limi rahbari Sima Bakchus samarali qonunchilik va ma’lumotlarni to’plashni yaxshilashga, shuningdek, hukumat mas’uliyatini oshirishga va ayollar huquqlarini himoya qiluvchi tashkilotlarni ko’proq moliyalashtirishga chaqirdi.

· Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, o’z sheriklari tomonidan o’ldirilgan ayollarning sezilarli qismi ilgari zo’ravonlik haqida xabar bergan, bu esa bunday fojialarning oldini olish mumkinligini ko’rsatadi.

· O‘zbekistonda 2023-yil boshidan buyon oiladagi zo‘ravonlik uchun 15,8 ming kishi jinoiy javobgarlikka tortilgan bo‘lsa, o‘tgan yili yangi qonunlar kiritilganidan so‘ng 9100 dan ortiq shaxs sudlangan.

· O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 2023-yilning birinchi yarmida mamlakatimizda ayollar va qizlarga nisbatan 20 mingga yaqin zo‘ravonlik holatlari qayd etilgani haqida ma’lum qildi.

Qo’rquv va zo’ravonlikdan xoli jamiyat yaratish uchun zo’ravonlikning oldini olish va ayollar huquqlarini himoya qilish uchun harakatlar zarur.