O‘zbekiston hokimliklari 2025 yildan kengaytirilgan moliyaviy vakolatlarga ega bo‘ladi

2025-yil 1-yanvardan boshlab O‘zbekiston hududlari mahalliy byudjetlar xarajatlarini o‘z daromadlari hisobidan mustaqil qoplash imkonini beruvchi muhim moliyaviy avtonomiyaga ega bo‘ladi. Mahalliy budjetlarga aylanma va mol-mulk solig‘idan 100 foiz ushlab qolish, tadbirkorlar uchun qat’iy belgilangan soliq stavkalarini belgilash imkoniyatini o‘z ichiga olgan yangi soliq qoidalari joriy etilmoqda. Bu mahalliy hokimiyat organlari mas’uliyatini oshirishi, tadbirkorlik rivojini rag‘batlantirishi kerak.

2025-yil 1-yanvardan O‘zbekistonda hududlarning moliyaviy mustaqilligini sezilarli darajada oshirish rejalashtirilmoqda. Bu prezidentning 20 dekabr kuni imzolangan farmoni tufayli amalga oshadi.

· Hududlar mahalliy byudjet xarajatlarini o‘z daromadlari va ichki manbalari hisobidan to‘liq qoplash imkoniyatiga ega bo‘ladi.

· Oborot solig’i, yuridik shaxslarning mol-mulki solig’i, yer solig’i va davlat aktivlarini ijaraga berishdan tushumlarning 100 foizi, shuningdek jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’ining kamida 50 foizi mahalliy byudjetlarga yo’naltiriladi.

· 2025-yildan boshlab mahalliy Kengashlarga byudjet daromadlarining qo‘shimcha zaxiralarini aniqlash, jumladan, har bir tumanning iqtisodiy rivojlanish darajasidan kelib chiqqan holda yakka tartibdagi tadbirkorlar uchun qat’iy belgilangan soliq stavkalarini belgilash vakolati beriladi.

· Shuningdek, mahalliy deputatlar suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq stavkalarini o‘zgartirish va ko‘chmas mulk uchun minimal ijara haqini oshirish imkoniyatiga ega bo‘ladi.

· Aytish joizki, soliq tushumlarini turli hududlarda taqsimlash hozirda turlicha amalga oshirilmoqda, bu esa mahalliy byudjetlar uchun teng bo‘lmagan sharoitlar yaratmoqda.

· Yangi chora-tadbirlar tumanlarning tadbirkorlikni rivojlantirishga qiziqishini oshirishi va uni “soyadan” olib chiqishga yordam berishi kutilmoqda.

Xulosa: O‘zbekiston moliya tizimidagi ushbu o‘zgarishlar hokimiyatni markazsizlashtirish va mahalliy davlat hokimiyati organlarining moliyaviy javobgarligini oshirishga qaratilgan bo‘lib, bu byudjet mablag‘laridan samaraliroq foydalanishga xizmat qilishi kerak.