O‘zbekistonda “Temir yo‘l transporti to‘g‘risida”gi qonun qabul qilindi: asosiy fikrlar

O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 27 noyabr kuni 1999-yilda qabul qilingan eskirgan qonun o‘rniga “Temir yo‘l transporti to‘g‘risida”gi yangi qonunni tasdiqladi. Yangi hujjat zamonaviy bozor voqeliklarini hisobga olgan holda ishlab chiqilgan bo‘lib, temir yo‘l sohasini rivojlantirishga qaratilgan.

· Qonun “vagon operatori” va “jamoat temir yo‘l transporti infratuzilmasi operatori” kabi 17 ta yangi tushunchani o‘z ichiga olgan bo‘lib, bu bozorni yaxshiroq tartibga solish imkonini beradi.

· Umumiy foydalanishdagi va nodavlat temir yo‘l transportiga bo‘linish joriy etildi, bu infratuzilmani boshqarish va tashuvchilarning mas’uliyatini takomillashtiradi.

· Qonun xususiy investitsiyalarni jalb qilish va temir yo‘l xizmatlari sohasida raqobatni rivojlantirish uchun shart-sharoitlarni, jumladan, xususiy kompaniyalarning harakat tarkibini yangilashda ishtirok etish imkoniyatini yaratadi.

· Endilikda tashuvchilar o‘z xizmatlari uchun bozor tamoyillari asosida o‘z tariflarini belgilashlari mumkin, oddiy poyezdlar uchun tariflar bundan mustasno, ular davlat nazoratida qoladi.

· Hujjatda temir yo‘l transportida xavfsizlikni ta’minlash chora-tadbirlari, shuningdek, tashuvchilarning tashish xavfsizligi uchun javobgarligi nazarda tutilgan.

· Qonunda temir yo‘l infratuzilmasini rivojlantirishga investitsiyalarni jalb etish, jumladan, davlat-xususiy sheriklik asosida obyektlarni xususiy kompaniyalarga berish yo‘nalishlari ham belgilab berilgan.

· Ayrim toifadagi yo‘lovchilar uchun yiliga bir marta bepul sayohat qilish huquqi joriy etilmoqda, bu davlatning ijtimoiy siyosatiga mos keladi.

· Qonunning qabul qilinishi davlat budjetidan qo‘shimcha xarajatlarni talab qiladi, ular 2025 yilda transportdan ko‘rilgan yo‘qotishlarni qoplash uchun 1,7 trillion so‘mni tashkil etishi kutilmoqda.

· Qonun bosqichma-bosqich kuchga kiradi: uning ayrim qoidalari 2025-yil 1-yanvardan, qolganlari esa imzolanganidan keyin olti oy o‘tgach kuchga kiradi.

Yangi qonun O‘zbekiston temir yo‘l sohasini modernizatsiya qilish, uning faoliyati va rivojlanishi uchun yanada samarali sharoitlar yaratish maqsadida ishlab chiqilgan.