O‘zbekistonliklar yoqilg‘i, kommunal xizmatlar va valyuta narxi oshishini kutmoqda

2023-yil dekabr oyida O‘zbekiston aholisi va biznesining inflyatsiya kutilmalari ortib, avgust oyidan beri eng yuqori darajaga yetdi. Toshkentda aholi inflyatsiyani 19,1 foiz deb bashorat qilmoqda. Narxlar oshishining asosiy omillari yoqilg‘i va kommunal xizmatlar narxining oshishi hisoblanadi. Aholining turli guruhlarida kutilayotgan natijalar turlicha, eng yuqori prognozlar daromadi 15 million so‘mdan yuqori bo‘lganlar orasida.

· 2023-yil dekabr oyida O‘zbekistonda ham uy xo‘jaliklari, ham tadbirkorlar o‘rtasida inflyatsiya kutilmalari o‘sishda davom etdi, bu kelajakdagi narxlarga oid xavotirlarni aks ettiradi.

· Markaziy bank so‘rovi shuni ko‘rsatdiki, aholining inflyatsiya kutilmalari 14,4 foizga, tadbirkorlar o‘rtasida esa 13,9 foizga oshgan. Bu ko’rsatkichlar hukumat prognozlaridan sezilarli darajada yuqori bo’lib, ular 7-8% ni tashkil qiladi.

· Toshkentda pessimistik kayfiyat keskin o’sdi: agar oktyabr oyida aholi inflyatsiyani 11,6 foiz deb bashorat qilgan bo’lsa, dekabr oyida bu ko’rsatkich 19,1 foizga yetdi. Respondentlarning yarmidan ko’pi (52%) inflyatsiyani 17% dan yuqori kutmoqda.

· Boshqa hududlarda ham yuqori inflyatsiya kutilmalari qayd etilgan: Farg‘ona viloyatida – 16,7 foiz, Qashqadaryo viloyatida – 16 foiz, Toshkent viloyatida – 15,8 foiz.

· Narxlarning o‘sishiga ta’sir etuvchi asosiy omillar yoqilg‘i-energetika resurslari (57 foiz), kommunal xizmatlar (56 foiz) va valyuta kursining o‘zgarishi (55 foiz) hisoblanadi.

· Biznes uchun valyuta kursining mumkin bo’lgan o’zgarishi (52%) ham birinchi o’rinda, undan keyin kommunal xizmatlar va yoqilg’i narxlarining oshishi (har biri 52%).

· Aholining yuqori daromadli guruhlari (daromadlari 15 million so’mdan yuqori) o’rtasida inflyatsiya kutilmalari 18,6 foizgacha o’sdi, daromadi 2 million so’mgacha bo’lgan respondentlar esa inflyatsiyani 14,7 foiz deb bashorat qilmoqdalar.

· Inflyatsiya kutilmalari iqtisodga sezilarli ta’sir ko’rsatishi, talabni oshirishi va narxlarning o’sish sur’atlarini tezlashtirishi mumkin.

Umuman olganda, inflyatsiya kutilmalari ortib borayotgani aholi va biznesning kelajakdagi narxlardan xavotir ortib borayotganidan dalolat beradi, bu esa mamlakatning iqtisodiy barqarorligiga ta’sir qilishi mumkin.