O’zingizni firibgarlardan himoya qilish usullari: maslahatlar va fokuslar

O‘zbekistonda onlayn-do‘konlardagi firibgarlik keng tarqalgan muammoga aylanganini Olx’da mototsikl sotayotganda aldanib qolgan Diera voqeasi misolida ko‘rish mumkin. U shubhali havolani bosishdan bosh tortdi, bu pulni yo'qotmaslikka yordam berdi. 23 yoshli jinoyatchining iPhone X xaridorini aldab, 1 million 300 ming so‘m pulini firibgarlikka misol qilib keltirish mumkin. Mutaxassislar sotuvchilarning obro'sini tekshirishni, begonalarga o'tkazmaslikni va ma'lumotlaringizni himoya qilishni maslahat beradi.

· O‘zbekistonda onlayn-do‘konlarda firibgarlik holatlari tez-tez uchrab, xaridorlarga ham, sotuvchilarga ham ta’sir ko‘rsatmoqda.

· Olx platformasi orqali mototsikl sotgan Diera shubhali havola orqali pul o‘tkazishni taklif qilib, aldamoqchi bo‘lgan firibgarga duch keldi.

· Firibgarning havolaga rioya qilishni qat’iy talab qilishiga qaramay, Diera rad etdi va naqd pul o’tkazish uchun uchrashishni taklif qildi. Uning taklifiga javoban firibgar uni to‘sib qo‘ydi.

· O‘zbekiston IIV Kiberxavfsizlik markazi xodimi iPhone X smartfonini sotish bo‘yicha soxta e’lon joylashtirib, xaridorni 1,3 million so‘m miqdorida aldagan 23 yoshli firibgar qo‘lga olingani haqida xabar berdi.

· Tergov natijalariga ko‘ra, mazkur holat yuzasidan “Axborot texnologiyalaridan foydalangan holda firibgarlik” moddasi bo‘yicha jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, qo‘lga olingan shaxsning boshqa jinoyatlarga aloqadorligini aniqlash ishlari olib borilmoqda.

· Mutaxassis xaridorlarga bir qancha ehtiyot choralarini tavsiya qildi, jumladan, sotuvchining obro‘sini tekshirish, tovarni faqat qabul qilib olgandan keyin to‘lash va shaxsiy ma’lumotlarni almashishdan qochish.

· Firibgarlik holatlarida huquqni himoya qilish va pul mablag‘larini qaytarish uchun zudlik bilan 102 yoki 1102 raqamlariga qo‘ng‘iroq qilib, huquqni muhofaza qiluvchi organlarga murojaat qilishingiz kerak.