Raqobat qo’mitasi uy xaridorlarini shartnomalar imzolashda yuzaga kelishi mumkin bo’lgan xavflar haqida ogohlantirdi

O‘zbekistonda yil boshidan buyon ko‘p qavatli uylar qurish bo‘yicha 1700 ga yaqin murojaatlar ro‘yxatga olingan. 129 ta shartnomalar tahlili natijasida iste’molchilar huquqlarining ko‘plab buzilishi, jumladan, kafolatlarning yo‘qligi va yetkazib berish muddatlarining noaniqligi aniqlangan. Iste'molchilar huquqlarini himoya qilish qo'mitasi sizni shartnomalar shartlarini diqqat bilan o'rganishga va qurilish kompaniyalari ishonchliligini tekshirishga chaqiradi.

· O‘zbekiston Raqobatni rivojlantirish va iste’molchilar huquqlarini himoya qilish qo‘mitasi tomonidan joriy yilning o‘tgan davrida ko‘p qavatli uylar qurilishi bilan bog‘liq 1700 ga yaqin murojaatlar ro‘yxatga olingani bu boradagi jiddiy muammolardan dalolat beradi.

· Amalga oshirilgan tadbirlar natijasida 20 milliard so‘mga yaqin mablag‘ iste’molchilar foydasiga qaytarilgani bu borada fuqarolarning huquqlarini himoya qilish muhimligini ta’kidlamoqda.

· 129 ta qurilish tashkilotining shartnomalari tahlili shuni ko’rsatdiki, 80% hollarda qayta hisob-kitob qilish huquqi faqat ishlab chiqaruvchilarga beriladi, bu esa iste’molchilar uchun tengsiz sharoitlar yaratmoqda.

· Shartnomalarning 58 foizida e’lon qilingan va amaldagi maydon o‘rtasida nomuvofiqlik yuzaga kelgan taqdirda qayta hisob-kitob qilish imkoniyati mavjud emas, bu esa xaridorlarning moliyaviy yo‘qotishlariga olib kelishi mumkin.

· Shartnomalarning 37 foizida kvartiralar ichida ishlarni bajarish majburiyatlari mavjud emas, bu esa ko’rsatilayotgan xizmatlar sifatini shubha ostiga qo’yadi.

· 39% hollarda ob’ektlarni yetkazib berish muddatlari ko‘rsatilmagan, bu esa kechikishlar va iste’molchilarga qo‘shimcha noqulayliklar keltirib chiqarishi mumkin.

· Tahlil qilingan shartnomalarning yarmida yetkazib berish muddati kechiktirilganligi uchun jarimalar to‘g‘risidagi qoidalar mavjud emas, bu esa xaridorlarni o‘z manfaatlarini himoya qilish imkoniyatidan mahrum qiladi.

· Shartnomalarning 86 foizida shartnomalar bekor qilinishiga yo‘l qo‘yiladi, biroq ularning 59 foizida faqat qurilish tashkilotlari manfaatlari hisobga olinadi, bu esa teng bo‘lmagan sharoitlar yaratadi.

· 74% hollarda shartnoma bekor qilinganda pulni qaytarish muddati 30 dan 180 kungacha, ayrim hollarda esa 36 oygacha yetishi mumkin, bu esa xaridorlar uchun nihoyatda noqulay.

· Shartnomalarning 84 foizida ishlab chiqaruvchidan kafolat muddati ko‘zda tutilmagan, 82 foiz hollarda esa qurilish tashkilotlari kafolat muddati davomida kamchiliklarni bartaraf etishlari shart emas.

· Qo’mita iste’molchilarning huquqlari, jumladan, mahsulot haqida to’liq ma’lumot olish, tanlash va sifat huquqi, shuningdek, o’z manfaatlarini himoya qilish uchun sudga murojaat qilish imkoniyatini eslatdi.

· Uy-joy sotib olayotganda shartnoma shartlarini sinchiklab o‘rganish, qurilish muddatlari, tomonlarning mas’uliyatiga e’tibor qaratish, elektron registrlar orqali quruvchining ishonchliligini tekshirish zarur.