“Yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha qat’iy choralar ko‘rish zarur”

· 17-noyabr kuni butun dunyoda Butunjahon yo‘l-transport hodisalari qurbonlarini xotirlash kuni nishonlanadi, bu kun BMT Bosh Assambleyasi tomonidan 2005-yilda, ayniqsa, rivojlanayotgan mamlakatlarda yo‘l-transport qurbonlari soni ortib borayotganiga javoban ta’sis etilgan.

· Oʻzbekistonda yoʻl-transport hodisalari va ularning oqibatida oʻlim darajasi Yevropa Ittifoqi boʻyicha oʻrtacha koʻrsatkichdan sezilarli darajada yuqori boʻlib, bu koʻrsatkichdan 45% dan ortiqroqdir.

· 2023-2024-yillarda o‘tkazilgan birinchi Yo‘l harakati xavfsizligi sharhiga ko‘ra, mamlakatda yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlashga kompleks yondashuv zarur bo‘lib, u o‘lim va jarohatlanish holatlarini kamaytirish, shuningdek, iqtisodiy xarajatlarni kamaytirishni o‘z ichiga oladi.

· Yo‘l-transport hodisalari O‘zbekistonda o‘limning asosiy sabablari orasida beshinchi o‘rinni egallab, 5 yoshdan 29 yoshgacha bo‘lgan odamlar o‘limining asosiy sababi, o‘smirlar orasida ikkinchi o‘rinda turadi.

· 2019 yildan 2022 yilgacha yo‘l-transport jarohatlari 21 foizga, o‘lim holatlari esa 14 foizga oshdi. Ayniqsa, bolalar o‘limining ko‘payishi xavotirli: 2020 yildan 2022 yilgacha yo‘l-transport hodisalarida halok bo‘lgan bolalar soni 52 foizga oshgan.

· 2022-yilda yo‘l-transport hodisalarida o‘lim holatlarining 51 foizi haydovchilar va yo‘lovchilar, 36 foizi piyodalar, 11 foizi velosipedchilar o‘rtasida sodir bo‘lgan.

· O‘zbekiston Prezidenti tomonidan yo‘l harakati xavfsizligini ta’minlash sohasida mutasaddi idoralar tomonidan faolroq harakat qilish zarurligi haqida bir necha bor ko‘tarilgan, ammo haligacha jiddiy o‘zgarishlar kuzatilmagan.

· Piyodalar o‘tish joylarida tezlikni pasaytirish, svetoforlarni o‘rnatish kabi chora-tadbirlar har doim ham tizimli qo‘llanilmagani va mahalliy xususiyatlar hisobga olinmagani uchun hozircha kutilgan natijani bermadi.

· Piyodalar maketlari va boshqa xavfsizlik tashabbuslari yo‘l harakati qatnashchilari uchun qo‘shimcha xavf tug‘dirayotgani uchun tanqid qilindi.

· Yo‘llarda halok bo‘lish holatlari davom etayotganini hisobga olib, ekspertlar muammoga jiddiyroq yondashish va xavfsiz yo‘l infratuzilmasini yaratish uchun tasdiqlangan yechimlarni amalga oshirishga chaqirmoqda.

Xulosa: O‘zbekistonda yo‘l-transport hodisalari darajasini pasaytirish uchun nafaqat muammoni tushunish, balki fuqarolarning hayoti va sog‘lig‘ini muhofaza qilishga qaratilgan aniq, samarali chora-tadbirlarni amalga oshirish zarur.